اشاره:
تا عصر منتسكيو طبقهبندي انواع حكومت بدون اينكه ايرادي بر آن وارد آيد، همان بود كه بوسيله ارسطو معين شده بود (اين طبقهبندي قبل از ارسطو نيز وجود داشت). يعني همه جا اين مطلب را پذيرفته بودند كه حكومتها به سه شكل پادشاهي، آريستوكراسي (حكومت خواص) و دموكراسي (حكومت عامه) ممكن است وجود داشته باشد. منتسكيو پيشنهاد كرد طبقهبندي ديگري جايگزين طبقهبندي سابق شود كه بيشتر جوابگوي واقعيت امور باشد. وي حكومتها را به سه نوع استبداد مطلق Despotism , Tyrany سلطنتي Monarchy و جمهوري Republic قسمت كرد. كه حكومت جمهوري خود به دو نوع آريستوكراتيك Aristocratic و دموكراتيك Democratic منقسم ميشود. بايد يادآور شد كه عبارت جمهوري از نظر او به معناي امروزي كلمه، يعني حكومتي كه در رأس آن يك فرمانرواي موروثي قرار نگرفته باشد، بكار رفته است. منتسكيو بين سلطنت و استبداد تفاوت قائل است، بدين معني كه در سلطنت، پادشاه يا فرمانرواي موروثي تابع قانون است و اختياراتش بوسيله امتيازاتي كه به طبقات مختلف داده و يا بوسيله عرف و عادت محدود ميشود اما در استبداد، پادشاه نسبت به قوانين تمكين نميكند و فوق قوانين است. در استبداد مطلق خودكامگي فرمانروا غير محدود است. پس جمهوري به عقيده او شكل حكومتي است كه يا همه يا قسمتي از مردم در آن شركت كنند. اما چرا هر يك از اين اشكال و صور در بعضي كشورها برتري پيدا كرده است. نويسنده بين شرايط رواني و تمايلات و خلقيات هر قوم، و حكومتي كه آن قوم گزيده رابطهاي برقرار ميكند. و اين جهت، تأسيس حكومتها از روي اصولي مختلف را نشان ميدهد.
|